คำว่า เจโตวิวฏฺเฏ ญาณํ - ญาณในการหลีกออกจากนิวรณ์
ด้วยใจ ความว่า การออกจากนิวรณ์ มีกามฉันทะเป็นต้น ได้ด้วยใจ
เป็นญาณในกุศลธรรมมีเนกขัมมะเป็นต้น.
ก็ในคำว่า เจโต นี้ ท่านประสงค์เอาเจตนา. เจตนานั้น
มีการชักชวนเป็น ลักษณะ, อีกอย่างหนึ่ง
มีการไหลออกแห่งผล เป็น ลักษณะ,
มีการรวบรวมมา เป็น กิจ,
มีการจัดแจง เห็น ปัจจุปัฏฐาน เหมือนนายช่างใหญ่ผู้
เป็นหัวหน้าศิษย์ ทำกิจของตนและกิจของคนอื่นให้สำเร็จฉะนั้น. ก็
และเจตนานี้ ย่อมปรากฏโดยความยกสัมปยุตธรรมทั้งหลายในกิจมีการ
ระลึกถึงการงานอันเร่งรีบ.

46. อรรถกถาจิตวิวัฏญาณุทเทส

ว่าด้วย จิตวิวัฏญาณ

คำว่า อธิฏฺฐาเน ปญฺญา - ปัญญาในการอธิฏฐาน ความว่า
ปัญญาในการตั้งมั่นแห่งจิตด้วยสามารถแห่งคุณมีเนกขัมมะเป็นต้น.
คำว่า จิตฺตวิวฏฺเฏ ญาณํ - ญาณในการออกไปแห่งจิต
ความว่า ญาณในการหลีกออกแห่งจิตด้วยสามารถแห่งการละนิวรณ์ มี